Op 5 september jl. publiceerde de ACM haar bevindingen naar aanleiding van een marktstudie onder gebruikers van zakelijke clouddiensten. Uit dit onderzoek blijkt dat het voor deze gebruikers moeilijk is om van aanbieder te wisselen. Ook kunnen zij clouddiensten van verschillende aanbieders niet goed combineren.
De ACM stelt daarom een aanpassing voor in de Data Act die in Europa wordt besproken om data-portabiliteit en -interoperabiliteit te stimuleren en vendor lock-ins te voorkomen. Dit is in lijn met de visie van Gaia-X waarbij wordt gestreefd naar een federatieve data- en cloudinfrastructuur. Met de Gaia-X Federation Services (GXFS) wordt gewerkt aan open-source software componenten om interoperabiliteit en data-portabiliteit tussen (eco)systemen te realiseren, waarbij de data-eigenaar de controle behoudt over zijn/haar eigen data.
In de Digital Markets Act (DMA) staat al dat grote aanbieders (de zogenoemde poortwachters) van clouddiensten geen beperkingen mogen opleggen aan eindgebruikers om van aanbieder wisselen. De DMA treedt (naar verwachting) volgend jaar in werking.
De ACM wil dat daarnaast interoperabiliteit makkelijker wordt gemaakt door de Data Act. In het voorstel van de Europese Commissie wordt al het nodige bepaald over het verlagen van overstapdrempels: data-portabiliteit. De ACM vindt dat daarin ook moet worden opgenomen dat aanbieders van clouddiensten verplicht zijn om interoperabiliteit mogelijk te maken. Gebruikers kunnen de diensten van verschillende cloudaanbieders dan makkelijker aan elkaar koppelen en met elkaar combineren. De ACM heeft hierover enkele aanpassingen in de Data Act voorgesteld aan de Europese wetgever. Ook stelt de ACM voor de tarieven voor interoperabiliteit te maximeren.
Daarnaast wijst de ACM erop dat de concurrentie tussen clouddiensten zich vooral richt op het moment waarop bedrijven of instellingen hun aanbieder voor het eerst kiezen. Aanbieders proberen hen dan te verleiden door bijvoorbeeld gratis clouddiensten en door volumekortingen aan te bieden. Wie eenmaal een keuze heeft gemaakt, kan daarna moeilijk overstappen naar een andere aanbieder. Bedrijven en organisaties zijn dan locked-in.
Het risico bestaat dat de cloudaanbieders door deze afhankelijkheid de prijzen makkelijk kunnen verhogen of de kwaliteit van de dienstverlening verlagen. Ook zijn er risico’s voor de innovatie. Een federatieve data- en cloudinfrastructuur conform de visie van Gaia-X geeft de controle over data terug aan de eigenaar waarmee een vendor lock-in voorkomen wordt en er ruimte ontstaat voor kleinere en nieuwe partijen om deel te nemen aan de cloudmarkt.
